ΡΥΘΜΙΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΑ ΧΡΕΗ ΣΤΗΝ ΕΦΟΡΙΑ ΚΑΙ ΤΑ ΤΑΜΕΙΑ.
«Μετά βαΐων και κλάδων» κατατέθηκε, τελικά, στη Βουλή το νομοσχέδιο με τον πομπώδη τίτλο «Ρυθμίσεις για την επανεκκίνηση της οικονομίας», που αφορά τα χρέη στην εφορία και τα ασφαλιστικά ταμεία. Τα μέσα ενημέρωσης το υποδέχτηκαν με διθυράμβους, και οι «θεσμοί» - πρώην τρόικα - με ένα αναμενόμενο βέτο, έδωσαν την ευκαιρία σε κάποιους υπουργούς να «ανεβούν στα κεραμίδια».
Στις συνθήκες της επικοινωνιακής «άνοιξης» που ζούμε με τη νέα συγκυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ - ΑΝΕΛ, το project είναι απόλυτα πετυχημένο. Στην πραγματικότητα της καπιταλιστικής οικονομίας, την «επανεκκίνηση» της οποίας υπόσχεται να εξασφαλίσει το συγκεκριμένο νομοσχέδιο, όμως, τι γίνεται; Για όποιον αναλογιστεί τη σημερινή κατάσταση της μεγάλης πλειοψηφίας των αυτοαπασχολούμενων, και κάνει τον κόπο να διαβάσει προσεκτικά τις ρυθμίσεις, τα πράγματα δεν είναι όπως παρουσιάζονται.
Ρυθμίσεις; Ναι, αλλά για ποια χρέη;
Για να βάλουμε τα πράγματα σε μια σειρά, να δούμε καταρχήν τι προβλέπει συνοπτικά το νομοσχέδιο.
Ρύθμιση των ληξιπροθέσμων οφειλών μέχρι 1/3/2015 στην εφορία, σε 1-100 μηνιαίες δόσεις με έκπτωση προστίμων και τόκων από 100% έως 30% αντίστοιχα. Η ρύθμιση λήγει την 26/5/2015.
Ρυθμίζονται χρέη μέχρι την 1/2/2015 προς τον ΟΑΕΕ σε 1-100 μηνιαίες δόσεις, με έκπτωση επί των προσαυξήσεων 100% - 50%. Η ρύθμιση λήγει την 30/4/2015.
Σημασία έχουν και οι «λεπτομέρειες».
Για οφειλές πάνω από 5.000 ευρώ, θεσπίζεται επιτόκιο 3% ετησίως. Δεν είναι και λίγο σε συνθήκες πληθωρισμού κοντά στο 0%. Δηλαδή, σε 100 μήνες, οι οφειλές μαζί με τις εναπομένουσες προσαυξήσεις, θα πάρουν 12% - 13% πάνω.
Οποιος δεν είναι συνεπής (δεν πληρώσει ή καθυστερήσει μερικές δόσεις) χάνει τη ρύθμιση και βρίσκεται αντιμέτωπος με το σύνολο της αρχικής οφειλής και όλες τις νομικές και οικονομικές συνέπειες που συνεπάγεται. Το ίδιο παθαίνει και όποιος δεν πληρώσει στην ώρα τους τις υποχρεώσεις του από εδώ και πέρα.
Καταργούνται, βέβαια, οι ποινικές διώξεις για τους οφειλέτες του ΟΑΕΕ. Πρόκειται για έναν νόμο της χούντας, που είναι αδύνατον να εφαρμοστεί πλήρως, γιατί δεν υπάρχουν φυλακές ικανές να στεγάσουν 575 χιλιάδες οφειλέτες του Ταμείου.
Και το κυριότερο!
Τι είναι αυτό που ρυθμίζεται;
Οποιος ανοίξει την καρτέλα του στο taxis, τι θα βρει στη στήλη ληξιπρόθεσμες οφειλές; Φορολογία εισοδήματος 26% από το πρώτο ευρώ χωρίς αφορολόγητο (ληστεία δηλαδή), τέλος επιτηδεύματος (χαράτσι), ΕΝΦΙΑ (κι άλλο χαράτσι), και διάφορα χρέη, που, μπροστά στη φορολογική καταιγίδα και την οικονομική ανέχεια, έχασε το λογαριασμό και δεν κατάφερε να πληρώσει. Αρα, μιλάμε για αντιλαϊκούς φόρους, και όχι για «πατριωτικό καθήκον», όπως ψελλίζει η κα Βαλαβάνη.
Οποιος ανοίξει τον φάκελο της εισφοράς του ΟΑΕΕ, τι θα δει; Ενα ποσόν, που είναι αδύνατον να πληρώσει χωρίς να λιμοκτονήσει. Εδώ, δεν έχουμε να κάνουμε με στοχευμένη εισφοροδιαφυγή, όπως διατείνονται ορισμένοι «πονηροί πολιτευτές», αλλά για ένα πανάκριβο ασφάλιστρο, για την πλειοψηφία των αυτοαπασχολούμενων, στις σημερινές συνθήκες. Δεν είναι ανεγκέφαλοι, οι μισοί ασφαλισμένοι του ΟΑΕΕ που χρωστούν σήμερα στο Ταμείο, να ρισκάρουν τη σύνταξη και την ιατροφαρμακευτική τους περίθαλψη χωρίς λόγο. Δεν έχουν να πληρώσουν. Για να λέμε τα πράγματα με το όνομά τους.
Δεν θα αρνηθούμε, παρ' όλα αυτά, ότι οι συγκεκριμένες ρυθμίσεις της νέας κυβέρνησης είναι βελτιωμένες σε σχέση με τις αντίστοιχες ρυθμίσεις της προηγούμενης. Δηλαδή, το τυράκι είναι πιο ελκυστικό.
Η φάκα, όμως, πού είναι;
Ποιος ωφελείται τελικά;
Αν εξετάσουμε τα πράγματα από τη σκοπιά του κρατικού προϋπολογισμού, είναι γεγονός ότι η εκτίναξη των ληξιπρόθεσμων οφειλών προκάλεσε σοβαρές δυσκολίες στη διαχείριση των δημόσιων οικονομικών.
Η διόγκωση των απλήρωτων ασφαλιστικών εισφορών μεγάλωσε και τα ταμειακά προβλήματα στον ΟΑΕΕ, που δυσκολεύεται να πληρώσει τις συντάξεις, παρά το άγριο πετσόκομμά τους τα προηγούμενα χρόνια. Για να μην υποχρεωθεί σε στάση πληρωμών, απορροφά κονδύλια από τον κρατικό προϋπολογισμό. Και αυτό, μαζί με τα ανάλογα προβλήματα στα άλλα ασφαλιστικά ταμεία, εντείνει παραπέρα τη δημόσια διαχείριση.
Μέρα μπαίνει μέρα βγαίνει, όμως, τα τοκοχρεολύσια και τα κρατικά χρέη τρέχουν. Και η κυβέρνηση έχει δεσμευτεί να τηρήσει στο ακέραιο τις δανειακές υποχρεώσεις της χώρας.
Εδώ χρειάζονται ορισμένες αποσαφηνίσεις.
Από τα 76 δισ. των οφειλών προς το Δημόσιο, 1,6 δισ. τα χρωστούν μικροοφειλέτες μέχρι 3.000 ευρώ, 3.174.000 φυσικά πρόσωπα (κατά τεκμήριο λαϊκά στρώματα) και 357.000 επιχειρήσεις (κατά τεκμήριο μικροεπιχειρήσεις). Ομως, τα χρέη όσων χρωστούν πάνω από 1 εκατ. ευρώ (οι μεγαλοκαρχαρίες δηλαδή) ανέρχονται σε 60,4 δισ. Και μια λεπτομέρεια. Από το σύνολο των οφειλών, μόνο τα 9 δισ. θεωρούνται «εισπράξιμα» από το υπουργείο Οικονομικών, τα υπόλοιπα ανήκουν σε μεγάλες επιχειρήσεις που πτώχευσαν, μεγαλοεπενδυτές που εξαφανίστηκαν κ.λπ. Στοιχηματίζουμε, χωρίς κανένα ρίσκο, ότι τα χρέη των λαϊκών στρωμάτων ανήκουν στα «εισπράξιμα».
Τα αδιέξοδα του ΟΑΕΕ δεν τα προκάλεσαν οι συνταξιούχοι που πλήρωσαν μέχρι τελευταία δεκάρα τις εισφορές τους, αλλά η αναιμική κρατική χρηματοδότηση για δεκαετίες, που εξαΰλωσε τα αποθεματικά. Πότε με πρόσχημα την οικονομική ανάπτυξη, πότε για την ΟΝΕ, το κράτος δεν εκπλήρωσε ούτε τις υποχρεώσεις που είχε νομοθετήσει.
Και στους πονηρούς που φορτώνουν τη διόγκωση του κρατικού χρέους στον «έκλυτο βίο» των λαϊκών στρωμάτων, θυμίζουμε τα δανεικά κι αγύριστα των μεγαλοεπενδυτών, τις νόμιμες φοροαπαλλαγές του μεγάλου κεφαλαίου, τα δισ. των επιδοτήσεων, τα κρατικά δάνεια για τους Ολυμπιακούς Αγώνες, τις υπέρογκες εξοπλιστικές δαπάνες κ.λπ.
Με λίγα λόγια, τι επιδιώκει η κυβέρνηση με τέτοιου είδους μέτρα;
«Ζεστό» χρήμα στα κρατικά ταμεία άμεσα, για να διευκολύνει τα παζάρια και τους ελιγμούς της αστικής τάξης στο πλαίσιο της Ευρωπαϊκής Ενωσης και των άλλων ιμπεριαλιστικών οργανισμών. Ταυτόχρονα, επιχειρεί να λύσει και μεσοπρόθεσμα προβλήματα ρευστότητας του κρατικού προϋπολογισμού, για την ομαλή εξυπηρέτηση του κρατικού χρέους προς τα μονοπώλια. Και αυτά, στην πλάτη των λαϊκών στρωμάτων.
Να λοιπόν και η φάκα.
Είναι λύση για τους αυτοαπασχολούμενους;
Ο ανυποψίαστος αναγνώστης, δίκαια, θα αναρωτηθεί.
Τι μας λες τώρα; Εδώ τα χρέη μάς έχουν γονατίσει, η κυβέρνηση προσφέρει λύση, και θα πούμε όχι στη διευθέτησή τους; Πώς θα πάρουμε ανάσα;
Κανένας δεν θα πει όχι σε μια ρύθμιση. Να μη δούμε, όμως, και τι μας επιφυλάσσει το άμεσο μέλλον; Για να μπορέσουμε να αξιολογήσουμε και την κάθε λύση...
Το 26% θα υπάρχει και στις φετινές φορολογικές δηλώσεις, μαζί με το τέλος επιτηδεύματος. Ο ΕΝΦΙΑ και όλα τα άλλα χαράτσια, είναι επίσης εδώ. Αν πέρσι και πρόπερσι, δεν έγινε δυνατόν να πληρωθούν, με ποιο θαύμα θα πληρωθούν φέτος μαζί με τη δόση; Αλλιώς, η ρύθμιση πήγε περίπατο.
Η εισφορά στον ΟΑΕΕ θα είναι η ίδια και τα επόμενα δίμηνα. Οποιος χρησιμοποιήσει τη διάταξη για υποβιβασμό μέχρι τρεις ασφαλιστικές κλάσεις που προσφέρεται, θα γλιτώσει 100 - 150 ευρώ, αλλά υποβαθμίζει τη μελλοντική του σύνταξη. Θα σωθεί; Γιατί, αν δεν πληρώσει την εισφορά μαζί με τη δόση, τα χρέη θα επανέλθουν απειλητικότερα.
Και άντε πήραμε με χίλια βάσανα μια ανάσα. Για πόσο;
Η κρίση κρατάει χρόνια. Φως στο τούνελ δεν φαίνεται. Σε έξι μήνες, σε ένα χρόνο, θα δούμε καλύτερες μέρες; Ακόμα και αν βελτιωθούν οι δείκτες της οικονομίας, οι αυτοαπασχολούμενοι θα σέρνουν το βάρος παλαιών και νέων χρεών. Και όχι μόνο αυτό. Θα αντιμετωπίσουν τις μεγάλες επιχειρήσεις και τα μονοπώλια με χειρότερους όρους. Η απελευθέρωση της αγοράς και η μονοπώληση «τσακίζουν κόκαλα». Και η νέα κυβέρνηση δίνει όρκους πίστης στον ΟΟΣΑ και την «εργαλειοθήκη» του. Υποσχέθηκε ότι θα «...αφαιρέσει φραγμούς στον ανταγωνισμό βασισμένη σε στοιχεία που θα αντλήσει από τον ΟΟΣΑ...». Αυτά υπέγραψε στη νέα συμφωνία στο Γιούρογκρουπ, για να μην ξεχνιόμαστε.
Επομένως, «άνθρακες ο θησαυρός».
Να μην αφήσουμε στην άκρη και τις πλειοψηφίες στη ΓΣΕΒΕΕ και την ΕΣΕΕ, που «μέσα στην καλή χαρά» χαρακτηρίζουν τις ρυθμίσεις ευεργετικές. Αυτές, άλλου είδους επιχειρήσεις έχουν στο μυαλό τους, «ανταγωνιστικές», «καινοτόμες», «εξωστρεφείς» και πάει λέγοντας. Καμία σχέση με τους εκατοντάδες χιλιάδες αυτοαπασχολούμενους και τα ζόρια που τραβάνε.
Πέρα από ψευδαισθήσεις και αυταπάτες
Για την ανακούφιση της πλειοψηφίας των αυτοαπασχολούμενων και μικρών ΕΒΕ, άλλα μέτρα είναι απαραίτητα.
Κατάργηση των αντιλαϊκών φορολογικών νόμων και αναδρομική διαγραφή των φόρων που επιβλήθηκαν με αυτούς.Γιατί το φορτίο είναι άδικο και βαρύ.
Μείωση των ασφαλιστικών εισφορών κατά 30% σήμερα, χωρίς απώλεια των ασφαλιστικών δικαιωμάτων, και αναδρομικά για την περίοδο της οικονομικής κρίσης.Για να μπορέσει ο κάθε αυτοαπασχολούμενος να πάρει τη σύνταξη που δικαιούται.
Διαγραφή όλων των προσαυξήσεων για χρέη στον ΟΑΕΕ και το Δημόσιο και κατάργηση της αντίστοιχης ενημερότητας.Για να απαλλαγεί από την τοκογλυφία.
Κατάργηση του ΚΕΑΟ για χρέη στον ΟΑΕΕ, καμία κατάσχεση πρώτης κατοικίας. Αναστολή άλλων κατασχέσεων.Για να γλιτώσει από τους εκβιασμούς.
Μακρόχρονη ρύθμιση, με δόσεις που να μην ξεπερνούν το 10% του διαθέσιμου εισοδήματος.Γιατί δεν μπορεί να δουλεύει μόνο για τις δόσεις. Πρέπει να ζήσει και την οικογένεια.
Αυτές είναι οι θέσεις του ΚΚΕ, ανάμεσα σε άλλες, και ανταποκρίνονται στα συμφέροντα των εκατοντάδων χιλιάδων αυτοαπασχολούμενων και μικρών ΕΒΕ.
Το ΚΚΕ λέει κι άλλα. Αν κάτι χρειάζεται «επανεκκίνηση», είναι οι αγωνιστικές διεκδικήσεις των αυτοαπασχολούμενων, η αναζωογόνηση των σωματείων, ένα αντιμονοπωλιακό πλαίσιο δράσης μαζί με τα άλλα λαϊκά στρώματα, που να παίρνει υπόψη του και τα άμεσα και τα μακροπρόθεσμα συμφέροντα, να ανοίγει προοπτικές.
Κάθε αναμονή, κάθε εφησυχασμός για τους κυβερνητικούς χειρισμούς, προκαλεί νέα αδιέξοδα. Καμιά εμπιστοσύνη στις συμβιβασμένες συνδικαλιστικές ηγεσίες, ο ρόλος τους είναι να μπερδεύουν και να αποπροσανατολίζουν. Αυτό το πλαίσιο πάλης υπάρχει, υιοθετείται από την ΠΑΣΕΒΕ και τους συνδικαλιστικούς φορείς που την συγκροτούν. Και αν γίνει υπόθεση της μεγάλης μάζας των αυτοαπασχολούμενων, μπορεί να δώσει άμεση και χειροπιαστή διέξοδο.
Του
Βασίλη ΜΑΜΑΗ*
* Ο Β. Μαμάης είναι μέλος της ΚΕ του ΚΚΕ