Το μεγάλο παζάρι

Με τον «βομβαρδισμό» που δέχεται καθημερινά ο Έλληνας εργαζόμενος για τη νέα κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ - ΑΝΕΛ, όπου καθοριστικός είναι ο ρόλος των αστικών ΜΜΕ, επιχειρείται να διαμορφωθεί πλατιά η αντίληψη ότι «επιτέλους σηκώνουμε ανάστημα», «τώρα γίνεται πραγματική διαπραγμάτευση», «κάτι αλλάζει». Το όλο «περιτύλιγμα» περιλαμβάνει το «στιλ τού ντυσίματος», τη «γλώσσα τού σώματος», τον «ποπ-σταρ υπουργό Οικονομικών», τα ...«λέω κάτι» αλλά μετά επεξηγώ ότι «δεν το εννοούσα ακριβώς έτσι», και τόσα άλλα καλά δουλεμένα επικοινωνιακά τρικ, που είναι αλήθεια ότι πιάνουν σε εργαζόμενους και ανθρώπους από λαϊκά στρώματα, που έχουν προσδοκίες ότι κάτι θα αλλάξει προς όφελος του λαού. Αξίζει, όμως, η σκέψη των εργατών και κάθε σκεπτόμενου ανθρώπου του μόχθου, να κινηθεί σε δύο κατευθύνσεις. Η μία, τι είναι αυτό που διαπραγματεύεται η σημερινή κυβέρνηση, και η άλλη, ποιοι και γιατί τη στηρίζουν σε αυτή τη διαπραγμάτευση.

***

Έτσι, αν τραβήξουμε την «κουρτίνα» της υπαρκτής «αλλαγής στιλ», αυτά που θα δούμε έχουν σχέση με την ουσία του πράγματος. Η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ - ΑΝΕΛ αναγνωρίζει το δημόσιο χρέος, που δεν προκάλεσε ο λαϊκός κόσμος αλλά τα θαλασσοδάνεια στην πλουτοκρατία, οι «μεγάλες ιδέες των Ολυμπιακών Αγώνων», τα εξοπλιστικά προγράμματα στο πλαίσιο της ιμπεριαλιστικής λυκοσυμμαχίας του ΝΑΤΟ. Αυτό που τη διαφοροποιεί από τις προηγούμενες αστικές κυβερνήσεις, είναι ο τρόπος ρύθμισής του (με ανταλλαγή ομολόγων) ώστε να εξασφαλιστεί η αποπληρωμή του, που και πάλι θα πέσει στις πλάτες των λαϊκών στρωμάτων. Καθημερινά η κυβέρνηση διαβεβαιώνει μέσω του πρωθυπουργού, Αλ. Τσίπρα, και των υπουργών Γ. Δραγασάκη, Γ. Βαρουφάκη, ότι «θα σεβαστεί τις δεσμεύσεις της απέναντι στους εταίρους και δανειστές», ωστόσο λέει ότι θα εφαρμόσει ένα νέο πρόγραμμα, μια νέα συμφωνία (new deal), ένα «σχέδιο ελληνικό» -αποφεύγει να μιλήσει για μνημόνιο, για ευνόητους λόγους, αλλά τέτοιο θα είναι όπως και να βαφτιστεί- που θα είναι σε συμφωνία με τους «εταίρους της», και θα έχει την επιτήρησή τους. Μετά τους «λεονταρισμούς» και την «παγωμένη ατμόσφαιρα» στη συνάντηση, την Παρασκευή, του υπουργού Οικονομικών, Γ. Βαρουφάκη, με τον επικεφαλής της οικονομικής επιτροπής της ΕΕ (Eurogroup), Γ. Ντάισελμπλουμ, ότι η «τρόικα τέλειωσε», ήρθαν οι διορθωτικές κινήσεις τού Σαββατοκύριακου, και οι διαβεβαιώσεις ότι η κυβέρνηση συζητά μόνο απευθείας με τους θεσμούς και μάλιστα, όπως το προσδιόρισε ο υπουργός Οικονομικών, με την «τρόικα των θεσμών», δηλαδή την ΕΕ, την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα και το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο. Δηλαδή, «δεν είναι Γιάννης, είναι Γιαννάκης». Μα η προπαγανδιστική μηχανή... επιμένει: «Δεν είναι λίγο πράγμα να μη συνομιλούμε με τους υπαλληλίσκους αλλά με τα αφεντικά».

***

Η φαρέτρα της προπαγάνδας έχει όμως και ένα βαρύτερο «όπλο»: «Όλα γίνονται για να ανακουφιστεί ο λαός, που υπέφερε στην κρίση, και άρα ο λαός πρέπει να υποστηρίξει την κυβέρνηση στη διαπραγμάτευση». Αυτό όμως που αποδεικνύει ποια είναι η στόχευση και αυτής της διαχειριστικής κυβέρνησης, είναι τα ίδια της τα λόγια, ότι πασχίζει «για την επανεκκίνηση της οικονομίας, της υγιούς επιχειρηματικότητας», δηλαδή της επανάκαμψης των καπιταλιστικών κερδών. Πατώντας στο γεγονός ότι τα προηγούμενα χρόνια τσακίστηκαν εργατικά - λαϊκά δικαιώματα και διαμορφώθηκαν χαμηλές απαιτήσεις, το μόνο που υπόσχεται είναι αυτό που επαναλαμβάνουν καθημερινά στελέχη της περί «αντιμετώπισης της ανθρωπιστικής κρίσης», δηλαδή ψίχουλα για τους πιο εξαθλιωμένους. Και ακόμα και αυτά, σταδιακά και όταν το «επιτρέψει η οικονομία». Άρα, η όποια διαπραγμάτευση γίνεται ή θα γίνει, είναι διαπραγμάτευση με τη σημαία της αστικής τάξης για τα συμφέροντα των επιχειρηματιών, και όχι για την ανάκτηση των απωλειών των εργαζομένων την περίοδο της κρίσης, ούτε για νέες κατακτήσεις και δικαιώματα. Το σκληρό παζάρι που γίνεται, είναι υπαρκτό αλλά δεν γίνεται για τα συμφέροντα των εργαζομένων.

***

Η διαπραγμάτευση έχει σχέση με ευρύτερες διεργασίες, που γίνονται στην ΕΕ και σε όλο τον καπιταλιστικό κόσμο σχετικά με την ανάγκη να ξεπεραστεί η κρίση, όπου βεβαίως η κάθε αστική τάξη προσπαθεί να έχει τη μικρότερη ζημιά σε σχέση με τους ανταγωνιστές της. Μιλάμε δηλαδή για έναν πραγματικό πόλεμο ανάμεσα σε επιχειρηματικούς ομίλους (που βέβαια ενώνονται στον ταξικό πόλεμο ενάντια στην εργατική τάξη), όπου εκεί διαμορφώνονται και στρατόπεδα. Αυτό απαντάει και στη δεύτερη κατεύθυνση που πρέπει να κινηθεί η σκέψη των εργαζομένων όταν ακούνε περί «μαραθωνίου της κυβέρνησης προς ανεύρεση διεθνών συμμαχιών», με αφορμή και τα ταξίδια των κυβερνώντων σε ευρωπαϊκές πρωτεύουσες. Το στρατόπεδο που στηρίζει την κυβέρνηση, είναι αυτές οι δυνάμεις που προωθούν, για τον ίδιο σκοπό της καπιταλιστικής κερδοφορίας (ό,τι δηλαδή φέρνει τις κρίσεις), ένα διαφορετικό μείγμα διαχείρισης με πιο πολύ κρατικό χρήμα στις επιχειρήσεις. Σε αυτό το στρατόπεδο συντάσσονται σημαντικές μερίδες αστικών τάξεων σε διάφορες χώρες.

Είναι χαρακτηριστική η σφήνα που επιχειρεί να βάλει η αμερικανική κυβέρνηση του Μπ. Ομπάμα στα της ΕΕ, που έσπευσε να στηρίξει την κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ - ΑΝΕΛ για αλλαγή μείγματος διαχείρισης. Επίσης, και οι Γαλλία και Ιταλία, που έχουν τεράστιο δημόσιο χρέος και οι αστικές τους τάξεις είναι οι «ριγμένες» σε σχέση με αυτή της Γερμανίας την περίοδο της κρίσης, προβάλλουν τη λεγόμενη «ποσοτική χαλάρωση», τη λιγότερο αυστηρή «δημοσιονομική πειθαρχία». Όταν ο Ομπάμα μιλάει για «λιγότερη λιτότητα για να υπάρξει ανάπτυξη», όταν ο Ολάντ ή ο Ρέντσι συντάσσονται με την ελληνική κυβέρνηση για να «δοθεί ανάσα στην οικονομία», αναφέρονται σε ανάσες στο κεφάλαιο και όχι για ουσιαστική βελτίωση του λαού, για εργασία και ζωή με δικαιώματα, για ικανοποίηση των σύγχρονων με βάση την εποχή λαϊκών αναγκών. Πάνω σε αυτή τη βάση, της ικανοποίησης των αναγκών τού κεφαλαίου, υπάρχει και η δυνατότητα συμβιβασμών ανάμεσα σε αστικές τάξεις. Έτσι διαμορφώνεται το «στρατόπεδο» της «διεθνούς στήριξης», για την οποία κοκορεύεται η κυβέρνηση. Άλλες, όμως, είναι οι ανάγκες των λαών.

Το άρθρο είναι αναδημοσίευση από τη στήλη «Αποκαλυπτικά», του Ριζοσπάστη της Τετάρτης 4 Γενάρη 2015.